Ośrodek Readaptacyjny Stowarzyszenia Solidarni „PLUS” EKO „Szkoła Życia” w Wandzinie prowadzi oddział opiekuńczo - leczniczy dla osób żyjących z HIV/AIDS. Udzielane
są tam świadczenia medyczne oraz wsparcie psychologiczno - terapeutyczne. Co roku organizowane są spotkania rodzinne, które mają za zadanie obalenie stereotypów dotyczących kontaktów z osobami żyjącymi z HIV i chorymi na AIDS. Więcej informacji można uzyskać:
- pod numerem telefonu: (059) 832 34 13,
-przez kontakt korespondencyjny: Wandzin, skrytka pocztowa 7, 77 - 300 Człuchów,
-przez kontakt mailowy: ekoszkolazycia@poczta.onet.pl,
- przez stronę internetową: www.wandzin.pl
Fundacja Pomorski Dom Nadziei prowadzi turnusy terapeutyczno - integracyjne dla osób seropozytywnych i ich rodzin
w okresie letnim. Programy edukacyjne, przeprowadzane przez
tę organizację, nt. HIV/AIDS, kierowane do dzieci ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Mają one na celu zwiększenie poziomu wiedzy w zakresie możliwości zakażenia się HIV oraz przeciwdziałanie stygmatyzacji osób seropozytywnych. Przeprowadzona została również akcja „Bezpieczne Gruchanie”, skierowana do młodzieży akademickiej. Fundacja ta organizuje co tygodniowe konsultacje psychologiczne i grupy wsparcia. Siedziba Fundacji mieści się przy
ul. Rzączyńskiego 1b/18 w Gdańsku (nr. tel.: 58 306 75 36)
Stowarzyszenie Wolontariuszy DA DU udziela pomocy osobom żyjącym z HIV i chorym na AIDS, oraz ich rodzinom
na terenie Szczecina. Instytucja ta opracowała program „Nic o nas bez nas”, którego zadaniem było wzmocnienie motywacji ludzi,
u których wykryto wirusa, do podjęcia i kontynuowania leczenia antyretrowirusowego oraz motywowanie do powrotu do aktywności zawodowej i społecznej. Wolontariusze stowarzyszenia DA DU prowadzą Telefon Zaufania (nr. tel.: 91 45 42 450). W celu uzyskania informacji o aktualnie prowadzonych działaniach należy skontaktować się ze Stowarzyszeniem korespondencyjnie pod adresem: ul. Broniewskiego 12, Szczecin
lub przez formularz kontaktowy na stronie: expert-systems.pl/DaDu/index6.html
Stowarzyszenie na rzecz Osób Wykluczonych
i Zagrożonych Wykluczeniem Społecznym „Podwale Siedem”
to organizacja mająca siedzibę przy ul. Wszystkich Świętych 2
we Wrocławiu, a działająca na trenie całego województwa dolnośląskiego. Jednostka ta prowadzi poradnie profilaktyczno – leczniczą, terapie psychologiczne, konsultacje dietetyczne oraz warsztaty dla osób zakażonych HIV. Ponad to Stowarzyszenie prowadzi stronę internetową o tematyce HIV/AIDS, która zawiera dużo istotnych treści, podanych w przejrzysty sposób
(www.podwale-siedem.pl)
Kolejnym, aktywnie działającym stowarzyszeniem na rzecz osób zakażonych HIV i chorujących na AIDS jest Stowarzyszenie FAROS funkcjonujące w Białymstoku. Prowadzi on program wsparcia psychologicznego dla osób zakażonych wirusem HIV oraz ich bliskich, punktu informacyjno - wspierającego oraz szkoleń dla dzieci i młodzieży. Nowo powstające programy oraz aktualnie prowadzone można śledzić na stronie: www.faros.org.pl/aktualnosci
Na terenie Torunia działa Stowarzyszenie Wolontariuszy wobec HIV/AIDS „Razem”. Do zadań realizowanych przez tę jednostkę należą:
1. Program wsparcia i pomocy osobom zakażonym HIV
i chorym na AIDS oraz ich rodzinom (spotkania organizowane dwa razy
w miesiącu).
2. Program „Razem bezpieczniej” (prowadzenie dyżurów 3 razy
w tygodniu przez edukatorów HIV w biurze Stowarzyszenia: ul. Jęczmienna 14 Toruń).
3. Projekt „Kromka chleba” (pomoc dla najbardziej potrzebujących osób zakażonych HIV lub chorujących na AIDS przebywających w zakładach leczniczych)
Ogólnopolska Sieć Osób Żyjących z HIV/AIDS „Sieć Plus”, mająca siedzibę w Warszawie, prowadzi Ośrodek Wsparcia i Wiedzy Pozytywnej oferując bezpłatne usługi dla osób żyjących z HIV i ich bliskich z całej Polski. Jednostka ta organizuje Ogólnopolskie spotkanie Osób Żyjących z HIV/AIDS, co jest okazją do wymiany życiowych doświadczeń między zakażonymi. W celu dokładnego zapoznania się z działalnością organizacji „Sieć plus” należy udać się pod adres: www.netplus.org.pl
Głównym celem Stowarzyszenia Wolontariuszy na rzecz Dzieci „Mały Książę” jest poprawa jakości życia rodzin dotkniętych HIV/AIDS w każdej sferze życia. Jednostka ta uczy i motywuje rodziców dzieci dotkniętych HIV/AIDS do ochrony praw swoich
i dzieci. Z jednostką można kontaktować się drogą korespondencyjną: ul. Ostrołęcka 16 m6/6a, 04-081 Warszawa lub telefonicznie: 502 431 961/ 502 431 961
Polska Fundacja Pomocy Humanitarnej „Res Humanae” utworzyło w roku 2000 Telefon Zaufania Zielona Linia HIV/AIDS (nr. tel.: 22 621 33 67). Celem działania centrum telefonicznego jest umożliwienie potrzebującym łatwego, szybkiego i profesjonalnego przekazania informacji, przy pełnym zachowaniu zasad anonimowości. Prowadzone jest również ogólnopolskie, pozarządowe Centrum Edukacji, Dokumentacji i Informacji o AIDS (CEDIA). Ta informacyjno - dokumentacyjna placówka służy pomocą wszystkim osobom zainteresowanym problematyką HIV/AIDS
Społeczny Komitet ds. AIDS (SKA)
ma za zadanie kształtowanie racjonalnych zachowań indywidualnych i społecznych wobec epidemii HIV/AIDS oraz wobec osób żyjących z HIV/AIDS. Podstawą działalności tej instytucji jest edukacja skierowana do określonych grup społecznych i zawodowych, samorządów lokalnych
oraz kręgów opiniotwórczych. Organizacja ta, przy współpracy wielu parterów zaangażowanych w działania na rzecz HIV/AIDS takich jak: m.in. Krajowe Centrum
ds. HIV/AIDS, tworzy wiele programów, prowadzi centra szkoleniowe oraz projekty profilaktyczne. Dokładny opis działań Komitetu można znaleźć na stronie: www.skaids.org
Jak widać z powyższego przeglądu najbardziej znanych stowarzyszeń, fundacji
i komitetów, w Polsce istniej bardzo dobrze rozwinięta sieć instytucji niosących pomoc osobom zakażonym HIV, jak również chorym na AIDS i ich rodzin. Należy zwrócić uwagę na różnorodność środków jakimi dysponują te organizacje. Na terenie całej Polski, w każdym większym mieście, istnieją punkty konsultacyjno - diagnostyczne, prowadzące równocześnie poradnie psychologiczne. Organizowane są grupy wsparcia oraz wyjazdy integracyjne.
Istnieje wiele linii Telefonów Zaufania, które są sposobem do uzyskania szybkich odpowiedzi na nurtujące pytania. Wszystkie działania mają na celu edukacje osób seropozytywnych i ich rodzin na temat przysługujących im praw oraz zagrożeń, jakie płyną z ich stanu zdrowia. Eksperci, psychologowie, lekarze, pielęgniarki, położne oraz specjaliści zdrowia publicznego tworzą system, w którym osoba seropozytywna może w łatwy sposób znaleźć pomoc
lub radę. Organizacje działające na rzecz HIV/AIDS prowadzą również edukacje społeczeństwa nie zakażonego, którego chcą nauczyć akceptacji i empatii w stosunku do osób zakażonych HIV.

Życie z „plusem”
Lic. zdr. publ. Ilona Cieślak

Od momentu identyfikacji HIV, wirusa prowadzącego do rozwoju AIDS, nastąpił niezwykły postęp zarówno w leczeniu przeciwwirusowym, jak i poznaniu natury tego czynnika chorobotwórczego]. Ze względu na skalę zakażeń i tempo rozprzestrzeniania się wirusa, epidemia HIV/AIDS jest jednym z priorytetowych zagadnień zdrowia publicznego, schorzenie to wymaga natychmiastowego działania. Według najnowszych danych epidemiologicznych, opublikowanych przez Państwowy Zakład Higieny za okres od 1 do 30 września 2014 roku, zarejestrowano w Polsce 119 nowo wykrytych zakażeń HIV i 9 zachorowań na AIDS. Nie odnotowano natomiast żadnego przypadku zgonu osoby chorej na AIDS Na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat odnotowywany jest stały trend wzrostowy zakażeń HIV.

Istnieją trzy główne drogi prowadzące do zakażenia HIV – droga płciowa poprzez stosunek bez zabezpieczenia z osobą zakażoną, kontakt z krwią osoby zakazonej oraz poprzez zakażoną matkę na jej dziecko np. w trakcie porodu Programy profilaktyki są ustalane w zależności od sytuacji epidemiologicznej zakażeń HIV w danej populacji oraz dominujących dróg szerzenia się. Stosowane są zarówno metody zbiorowej, jak i indywidualnej profilaktyki HIV. Działania te nie są kierowane wyłącznie do osób zdrowych. Odpowiednia edukacja i zmiana zachowań osób zakażonych HIV oraz stosowanie u nich leczenia antyretrowirusowego również przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka transmisji HIV w populacji. Wśród sposobów profilaktyki i ograniczenia szerzenia się zakażenia HIV można wyróżnić:
• Edukację i zmianę zachowań - zadaniem programów edukacyjnych powinno być przede wszystkim szerzenie świadomości ryzyka zakażenia oraz możliwości i sposobów profilaktyki, a nie tylko samej wiedzy.

• Abstynencję seksualną - niewątpliwym jest, iż nieuprawianie seksu jest najpewniejszą drogą do zapobiegania przenoszeniu zakażeń HIV, przynajmniej tą drogą. Nie znaczy to jednak wcale, iż programy propagujące tylko abstynencję są najlepsze. Wielu odbiorców może nie chcieć utrzymywać abstynencji, jest to kwestia bardzo indywidualna.

• Obrzezanie - napletek stanowi dużą powierzchnię, przez którą, w wyniku mikrourazów, HIV może wnikać do organizmu. Również stany zapalne lokalizujące się pod napletkiem stanowią przyczynę zwiększonego ryzyka przeniesienia zakażenia. Badania wskazują na istotne zmniejszenie ryzyka zakażenia HIV po wykonaniu zabiegu obrzezania. Przeciwnicy tej metody zwracają jednak uwagę na jej względnie wysokie koszty i ryzyko powikłań chirurgicznych, jeśli operacja nie zostanie wykonywana w dzieciństwie. Zachęcają, aby dostępne środki przeznaczyć przede wszystkim na upowszechnienie dostępu do prezerwatyw i edukację, zarówno w skali ogólnokrajowej jak i poprzez wspieranie działań lokalnych stowarzyszeń i grup rówieśniczych. Obecnie trwają także badania nad związkiem obrzezania kobiet, a większym ryzykiem zakażeń HIV wśród nich.

• Badania przesiewowe wybranych grup (np. dawców) - Badania przesiewowe zalecane są w wybranych grupach, kiedy wykrycie zakażenia pociąga za sobą określenia działania prewencyjne wobec innych osób, np. wykrycie zakażenia u kobiety w ciąży warunkuje profilaktykę okołoporodową, badania przesiewowe u dawców krwi i narządów minimalizują zakażenie u biorców

• Korzystanie ze sprzętu jednorazowego użytku – np. jednorazowe strzykawki, igły, rękawiczki, materiały opatrunkowe itp.; stosowanie tego rodzaje sprzętów przez osoby wykonujące zawód, którego ryzykiem może być kontakt z pacjentem seropozytywnym, znacznie ograniczają możliwość zakażenia HIV.

• Programy wymiany igieł - Programy wymiany igieł są skierowane głównie do populacji, gdzie dożylna metoda stosowania narkotyków jest najczęstsza. W wielu krajach organizowane są punkty wymiany igieł, w których narkomani mogą anonimowo wymienić swoje zużyte igły na nowe i sterylne.

• Prezerwatywy - właściwe użycie prezerwatywy wyprodukowanej przez renomowaną firmę, mającą dobry system kontroli jakości swoich wyrobów, zmniejsza znacząco ryzyko zakażenia HIV. Istnieje wiele kontrowersji co do tej metody zapobiegania zakażeniom HIV. Przeciwnicy uważają, że poprzez mikropory w prezerwatywie przedostają się wirusy, zwolennicy natomiast, że ten sposób antykoncepcji zabezpiecza w 100% przed zakażeniem. W Polsce przyjęte zostało iż, prezerwatywa nie chroni całkowicie przed zakażeniem, ale mimo wszystko uznawana jest jako jeden z najlepszych sposobów profilaktyki w trakcie ekspozycji na HIV.

• Terapia antyretrowirusowa (AVR) – metoda ta stosowana jest u osób zakażonych HIV, u których nie wystąpiło jeszcze pełnoobjawowe AIDS. Rozpowszechnienie terapii antyretrowirusowej przyczyniło się do spadku śmiertelności osób chorych na AIDS. Dodatkowym pozytywnym efektem leczenia ARV jest zmniejszenie zapadalności na gruźlicę, która u osób zakażonych HIV i chorych na AIDS występuje jako zakażenie oportunistyczne. Zmniejszyły się także liczba zakażeń spowodowanych niską odpornością i liczba zachorowań na nowotworowy związane z AIDS.Celem stosowania leków antyretrowirusowych jest zmniejszenie stężenia poziomu HIV we krwi, co doprowadzić może do zahamowania jego namnażania, a tym samym spowolnić lub całkowicie wykluczyć pojawienie się AIDS.

Współcześnie najskuteczniejszą metodą profilaktyki HIV jest edukacja zdrowotna rozpoczęta na jak najwcześniejszym etapie oraz zmiana zachowań. W momencie ekspozycji za zakażenie istotną rolę odgrywa stosowanie prezerwatyw oraz innych środków bezpieczeństwa. W momencie, gdy osoba zostanie zakażona, istotnym jest jak najszybsze wykrycie wirusa oraz rozpoczęcie leczenia antyretrowirusowego. Należy pamiętać iż obecnie nie istnieje szczepionka przeciwko zakażeniom HIV ani żadne skuteczne sposoby leczenia AIDS. Nasze zdrowie leży w naszych rękach!
W niniejszym artykule chciałabym również potwierdzić lub zaprzeczyć kilku mitom oraz odpowiedzieć na kilka pytań, które najczęściej pojawiają się w związku z tematem zakażeń HIV:

1. HIV przenosi się równie szybko i łatwo co wirus grypy. MIT

Jedynym podobieństwem między tymi dwoma wirusami jest fakt, że oba mogą być przenoszone z jednej osoby na drugą. Grypa jest chorobą wysoce zaraźliwą (łatwo się nią zarazić od innej osoby drogę kropelkową w codziennym kontakcie), przeniesienie HIV pomiędzy dwiema osobami nie następuje w przypadku codziennych konaków. HIV jest wirusem bardzo wrażliwym i w przeciwieństwie do wirusa grypy, nie może przeżyć w wodzie do picia lub na desce sedesowej. Nie może być wdychany z powietrzem lub przejść na druga osobą w wyniku zetknięcia się ze skórą zakażonego.
2. W jaki sposób HIV się przenosi?
HIV jest przenoszony tylko wtedy, gdy dostanie się do układu krwionośnego innego człowieka poprzez: stosunek płciowy, użycie zakażonych igieł i strzykawek podczas wstrzyknięć np. narkotyków lub sterydów, w łonie zakażonej matki, przy transfuzji zakażonej krwi lub produktów krwiopochodnych.
3. Czy HIV występuje tylko we krwi? NIE
Występuje w płynach ustrojowych - krew, nasienie, mleko matki, wydzielina z pochwy.
4. Czy wszyscy narażenia na kontakt z HIV ulegają zakażeniu? Nie można tego określić.
Tak jak nie każdy stykając się z wirusem grypy na nią zachoruje, tak samo nie można określić czy każdy kto miał kontakt z HIV ulegnie zakażeniu. Zależy to od indywidualnego układu odpornościowego każdego człowieka.
5. Czy każdego nosiciela HIV rozwinie się AIDS? Trwają badania w tym zakresie
Nie można jednoznacznie stwierdzić czy u każdego zakażonego rozwinie się pełnoobjawowe AIDS. Najważniejszą kwestia jest faktem że nawet jeżeli u nosiciela HIV nigdy nie rozwinie się AIDS, to dopóki będzie żył, zawsze będzie miał tego wirusa w swoim organizmie i zawsze będzie w stanie zainfekować tym wirusem inne osoby.
6. Czy mogę zachorować na AIDS siadając na tej samej desce sedesowej, korzystając z tych samych sztućców, ściskając rękę lub całując człowieka z AIDS? MIT
Wirus HIV nie jest zdolny przeżyć w powietrzu, żywności lub wodzie. Nie można się zakazić pływając w jednym basenie z nosicielami lub wspólnie z nimi jedząc i pijąc. Nie można się zakazić używając tej samej łazienki lub tych samych sztućców, rozmawiając, całując albo ściskając rękę osoby zakażonej.
7. Czy wirus HIV może przenikać przez skórę? NIE
Jedną z kilku możliwości zakażenia HIV jest zetknięcie się uszkodzonej skóry osoby narażonej z nosicielem HIV.
8. Czy można się zakazić podczas pierwszego stosunku? TAK
HIV można zakazić się podczas każdego niezabezpieczonego kontaktu seksualnego z nosicielem.